Ұлы Отан соғысының батырлары

Астафьев Иван Михеевич.

   25.12.1922 ж. ШҚО Шемонаиха ауданы Усть-Таловка ауылында шаруа отбасында бүниеге келген. 1944 жылдан КОКП мүшесі. Білімі орталау. Колхозда тракторшы және комбайншы болып жұмыс істеген. Әскерге 1941 ж. қарашасында шақырылды. Әрекеттегі әскерде 1942 жылдан. 369-шы гвардиялық өздігінен жүретін артиллерия полкінің механик-жүргізушісі (9-шы гвардиялық танк корпусы, 2-ші гвардиялық танк әскері, 1-ші Белорусь майданы), аға сержант Астафьев Польша аумағындағы шайқаста көзге түсті. 15.01 – 10.02.45ж. дейін оның ӨЖАО экипажы (өздігінен жүретін-артиллериялық орнату) 5 БТР, 11 қару, 80 автомашиналарды жойды. 17.01.45 Сохачев қаласына (Польша) алғашқылардың бірі болып бұзып-жарып кірді, отты тікелей жаудырып бекеттепаровозды істен шығарып және жаудың 2 т.ж. эшелонын жаулап алуға жәрдемдесті. Кеңес Одағының Батыры атағы 27.02.45 ж. берілді. Ленин, Қызыл Ту ордендерімен марапатталған. 5.03.1945 жылы шайқаста қаза тапты.  Волхов (Ольхово, Новогард қ. оңтүстік-батысы, Польша) елді-мекенінде жерленген. Шемонаиха қаласында ескерткіш орнатылған, бір көшеге батырдың есімі берілген.Усть-Таловка а. Батыр есімі орта мектепке берілген.

Безголосов Виталий Мефодиевич.

     20.05.1920 жылы ШҚО Таврия ауданы Каменка а. жұмысшы отбасында дүниеге келген. Орыс. КОКП мүшесі. Орталау мектеп, ФЗУ мектебін бітірген. ШҚО Риддер қ. (Ленинагорск) қорғасын зауытында металлург болып жұмыс істеген. Кеңес әскерінде 1941 жылдан. Ұлы Отан соғысы майданында 1942 жылдан. 227-ші атқыштар полкінің (183-ші атқыштар дивизиясы, 38-ші армия, 4-ші Украин майданы)  автоматшылар ротасының мергені старшина Безголосов жауынгерлік есебінде 179 солдат пен жау офицерлері болды.30.04.1945 ж. Моравск-Аралдары(Чехословакия) үшін шайқасында 8 фашисттің көзін жойды. Жаралы командирді құтқаруда осы шайқаста қаза тапты. Кеңес Одағының Батыры атығы 15.05.1946 ж. қайтыс болғаннан кейін берілді. Ленин, Қызыл Ту, Қызыл Жұлдыз, 3 дәрежелі Даңқ ордендерімен, медальдармен марапатталған. Соғысқа дейін Шемонаиха ауданында тұрған.

Бекбосынов Серикқазы.

       21.09.1925 ж. Семипалатинск облысы Абай ауданы Кзыл-Орда а. шаруа отбасында дүниеге келген. Орталау мектепті бітірген. Совхозда жұмыс істеген. Кеңес армиясында 1943 жылдан. Ұлы Отан соғысы шайқасында 1943 ж. ақпанынан. 300-ші Гвардия атқыштар полкінің мергені гвардия комсомолы қатардағы Бекбосынов 21.06.1944 ж. жау оғы жүйесін ашу мақсатымен ЛодейноеПоле қ. (Ленинград обл.) аумағында Свирь ө. қайықпен еңсеруді еліктеуге қарақшылармен бірге еріктілер қатарында болды. Тапсырма сәтті орындалды. Кеңес Одағының Батыры атағы 21.07.1944 жылы берілді. Соғыстан кейін әскерден қайтарылды. ШҚО Ұлан ауданы Таинты а. тұрды. Совхозда жұмыс істеді. Ленин, Қызыл Жұлдыз ордендерімен, медальдармен марапатталған. 22.03.1977 ж. қайтыс болды. Жұмыс істеп, тұрған ауылында ескерткіш, ЛодейноеПоледе- Он екінші монументі қойылған. Соғысқа дейін Шемонаиха ауданында тұрған. Соғыстан кейін Ұлан ауданында тұрды. 2020 жылы Таинты ауылындағы М.Таенов атындағы орта мектеп қабырғасына оның 95-жылдығы құрметіне гратинтан мемориалдық тақта орнатылды, сондай ақ көшеге батырдың есімі берілген.

Мягкова, Е. Ленинград жерінде қазақстандықтардың ерлігі еске алынды / Е. Мягкова // ҚазАқпарат, 2010. - [Электрондық ресурс]. - Кіру режимі: .-
https://www.inform.kz/ru/o-podvige-kazahstancev-pomnyat-na-leningradskoy-zemle_a2266113 . — Дата обращения ( 05.04.2021).

Вербицкий Тимофей Сергеевич.

          1909 жылы сәуірде ШҚО Шемонаиха ауылында шаруа отбасында дүниеге келді. Орыс. 4 сыныпты бітірген. Колхозда жұмыс істеген. 1932-1934 ж. және 1941 ж. Кеңес Армиясында. Ұлы Отан соғысы шайқасында 1943 жылдан. 759-шы атқыштар полкі бөлімшесінің командирі (163-ші атқыштар дивизиясы, 38-ші армия, 1-ші Украин майданы)  , КОКП мүшесінің кандидаты аға сержант Вербицкий 1943 ж. қазанында Киевтің солтүстігіне қарай Днепрдегі кеңейтілген плацдарм үшін шайқаста қатардан шығып қалған взвод командирінің орнын алмастырды, ерлік пен бастамашылдық көрсетті. Гута-Межигорский а.(Киев облысы Вышгородский ауданы) және Мощун а. (Киев – Святошинскийауданы) үшін шайқаста оның басқаруындағы взвод батыл қадамдармен баталоьннің жауынгерлік тапсырмаларды орындауға көп ықпалын тигізді. Гитлерліктердің көптеген контратакалардың бетін қайтаруда табандылық пен батылдық көрсетті, жеке өзі жаудың пулеметі мен 25 жауынгерін, офицерін жойды. 1944 жылы қаңтарда шайқаста қайтыс болды. Кеңес Одағының батыры атағы 10.01.1944 ж. берілді. Ленин орденімен марапатталды. Шемонаиха қ. Батыр есімімен көше аталып, ескерткіш орнатылған.

Капорин Александр Емельянович.

     1924 жылы Семипалатинск облысы Шелехово а. дүниеге келген. Мектеп бітіргеннен кейін Кеңес Армиясына шақырылды. 111-ші атқыштар дивизиясы 286-шы артиллерия полкінде танкіге қарсы қару нысанашысы болып қызмет етті. Воронеж, Степной, 1-ші, 2-ші Украин майданында шайқасқан. Германешты а. үшін шайқаста оның қаруы 4 пулемет, 16 гитлерліктерді жойды. Александр Емельяновичті 3 дәрежелі Даңқ орденімен марапаттады. Одер ө. Мен Бреслау қ. шайқас үшін 2 дәрежелі Даңқ орденімен марапатталған. Чехословакиядағы шайқас үшін Капорин 1ші дәрежелі Даңқ Орденімен марапатталған. Оның қаруы неміс әскерлерімен қоршалды, қысқа кезек-кезекпен автоматтан ол 11 гитлерліктерді жойып, және оның есептеуі шайқасты жалғастырды. Жаудың 64 танкі жойылған, шайқас үшін Қызыл Жұлдыз Орденімен марапатталды. Бейбітшілік уақытта Шемонаиха қ. тұрған, «Тың жер игеру үшін», «В.И.Лениннің туғанына 100 жыл құрметіне ерен еңбегі үшін» медальдарымен марапатталған. Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 50-жылдығында Александр Емельянович Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевпен жолыққан. 2000 жылы Мәскеу қ. ТМД жиынтық рота құрамында Жеңіс шеруіне қатысқан. 2005 жылы Елбасы Жарғысымен Алтын Жұлдыз орденін табыстаумен «Халық қаһарманы» атағы берілді. 2007 ж. 28 тамызда қайтыс болды. 2008 ж. мамырында Үбі өзенінің арғы бетіндегі Даңқ мемориалында мүсіні орнатылды.

Клиновицкий Клим Тимофеевич.

         1924 жылы ШҚО Глубокое ауданы Малоубинка а. шаруа отбасында дүниеге келген. Білімі бастауыш. Колхозда жұмыс істеген. Кеңес Армиясында 1942 жылдан. Ұлы Отан соғысы шайқасында 1942 жылдан. 52-ші гвардиялық кавалерия полкі пулеметтік есептеу командирі (14-ші гвардиялық кавалериялық дивизиясы, 7-ші гвардиялық кавалерия корпусы, 1-ші Белорусь майданы)  гвардия комсомолы сержант Клиновицкий 26.07.1944 жылы Вильколаз (Польша) елді-мекені жанында пулемет оғымен эскадронның қоршаудан шығуына қолқабыс етті, 2 гитлерліктер ротасының контратакасының бетін қайтарды27 шілдеде есептеуі қайтыс болғанда, отты жалғыз жаудырды. Жаралы болса да тағы 2 контратаканың бетін қайтарды, кері шегінгенде танк десантының қоршауында қалды. Танкке қарсы екі гранатамен танкке қарсы шығып, оны жарып өзі қаза болды. Кеңес Одағының батыры атағы қайтыс болғаннан кейін 24.03.1945 жылы берілді.  Ленин орденімен марапатталған. Вильколаз елді-мекені жанында жерленген. Малоубинка ауылында Батырға ескерткіш орнатылған. Батыр есімі ауыл көшесіне, Малоубинка мектебіне берілген. Ұлы Отан соғысына дейін Малоубинка ауылы Шемонаиха ауданының құрамына енген.

Сафонов Федор Матвеевич.

     1923 жылы 21 наурызда Ресейдің Челябинск облысы варенский ауданы Масловецкое а. (Маслоковцы) шаруа отбасында (басқа деректер бойынша ұста) дүниеге келген. Орыс. Отбасында асырауға қиын  11 бала болған, сондықтан да 1932 жылы отбасы Қырғызстанның Фрунзенский облысына қоныс аударған. 1933 жылы әкесі Матвей Васильевич азғырып-көндіру бойынша Шығыс Қазақстан облысы Шемонаиха ауданының Михайловский шошқа созхозына көшеді. 1939 жылы Фёдор Сафонов Шығыс Қазақстан облысының Убинка орталау мектебінің жеті сыныбын бітіріп және Семипалатинск қ. Ауылшаруашылық техникумына оқуға түседі. өйткені бұл техникум жатақханасында бос орындар болады. Бір уақытта Семипалатинск аэроклубында да сабақ оөиды. Аэроклубтың үздік түлегі ретінде СафоновтыЧкаловский (Оренбург қ.) әскери авиациялық мектебіне оқуға жібереді.  Техникумның 1 курсын бітірген. Кеңес Армиясында 1940 жылдан Ұлы Отан соғысы майданында 1944 жылдан 74-ші гвардиялық шабуылшы авиациялық полкінің аға ұшқышы (1-ші гвардиялық шабуылшы авиациялық дивизия, 1-ші әуе армиясы, 3-ші Белорусь майданы), гвардия комсомолы кіші лейтенант Сафонов 1945 ж. сәуірінен жаудың жанды күшті, әскери  техника, аэродромдарды, т.ж. тораптары мен потттарын шабуылдауға 109 әскери ұшу жасаған. Кеңес одағының Батыры атағы 29.06.1945 жылы берілген. Соғыстан кейін Ресей ӘӘК  қызмет еткен. Жоғарғы әскери шабуылшылар мектебін аяқтаған. 1961 жылдан полковник Сафонов- запаста болды. Куйбышев қ. (Қазіргі уақытта Самара) тұрған. Аваиация зауытында жұмыс істеген. «Ленин» Орденімен, «Қызыл Ту» 2 Орденімен, «1 дәрежелі Отан соғысы» Орденімен, «2-ші және 3-ші дәрежелі Даңқ» Ордендерімен, медальдармен марапатталған. Соғысқа дейін Шемонаиха ауданында тұрған.

http://aviaengeneer.ru/istoriya-aviatcii-semipalatinsk